Hidrofor Nedir?

Kısa tanımla hidrofor nedir? Şebekeden gelen basınç yetersiz kaldığında
veya su yer altı deposundan/çatı deposundan dağıtılacaksa devreye giren otomatik bir
basınçlandırma sistemidir. Amaç her muslukta, duşta, cihaz girişlerinde
(kombi, boyler, çamaşır/bulaşık makinesi) kararlı debi ve istikrarlı basınç sunmaktır.
Bu ünite; konforu artırdığı gibi, ani basınç dalgalanmalarını önleyerek tesisat ve cihaz
ömrünü de uzatır. Bu yüzden sadece lüks değil; çoğu binada altyapı ihtiyacıdır.

“Şebeke suyum var; yine de hidrofor gerekir mi?” sorusunun cevabı,
gün içindeki basınç dalgalanmasına bağlıdır. Üst katlarda özellikle sabah/akşam pik saatlerinde
akış zayıflıyorsa; sabit basınç olmadan duşta “sıcak‑soğuk şokları” yaşanır, kombi uyarı verebilir,
makine programları uzar. Doğru boyutlandırılmış bir pompa‑tank seti bu sorunları kökten çözer.

Hidroforun Çalışma Prensibi

Hidrofor çalışma prensibi şöyle işler: Pompa suyu basınçlandırır,
diyaframlı basınç tankındaki hava yastığı bu basıncı sönümler ve sistemi belirlediğiniz
aralıkta sabit tutar. Basınç şalteri/sensörü hattı izler; basınç P_on’un altına
düşünce pompa çalışır, P_off değerine erişince durur. Böylece pompa gereksiz yere
sık sık devreye girmez, gürültü ve enerji tüketimi azalır.

Frekans kontrollü (inverterli) modüller bu kontrolü daha da geliştirir: Pompa devrini anlık
ihtiyaca göre ayarlayarak sabit hedef basınçta çalışır. Talep düşükken düşük devir, talep artınca
yüksek devir… Sonuç: daha sessiz çalışma, enerji tasarrufu ve uzun ekipman ömrü.

Hidrofor Kontrolünde Güvenlik Bileşenleri

• Kuru çalışma koruması: Emme hattında su yoksa pompayı korur.
• Gecikmeli başlatma/durdurma: Basınç dalgalanmalarını yumuşatır.
• By‑pass & çekvalf: Geri akışı engeller; bakımda güvenli izolasyon sağlar.

Temel Bileşenler ve Görevleri

Pompa: Jet (kendinden emişli), yatay/dikey santrifüj ve çok kademeli (multistage) tipleri vardır.
Jet pompalar emiş gücüyle depodan çekişe uygundur; multistage pompalar yüksek H gereken yapılarda
avantaj sağlar. Malzeme (gövde, çark, mil), verim, NPSH ve gürültü seviyesine dikkat edilir.

Basınç (genleşme) tankı: Diyaframlı yapısı sayesinde suyu basınç altında depolarken
pompanın açma-kapama sayısını azaltır. Ön gaz basıncı çoğu uygulamada açma basıncından ~0,2–0,3 bar
daha düşük ayarlanır. Doğru hacim seçimi, “short cycling” (sık aç‑kapa) sorununu önler.

Otomasyon & koruma: Basınç şalteri/sensörü, manometre, seviye flatörü, akış anahtarı,
kuru çalışma koruması, çekvalf ve elektrik panosu (kontaktör, termik, sigorta, RCD) sistem güvenliği için
zorunludur. İnverterli sistemlerde hedef basınç ve min‑max devir değerleri uzmanlarca ayarlanmalıdır.

Hidrofor Avantajları: 5 Maddede Neden Gerekli?

1. Sabit basınç ve konfor: Duşta sıcak‑soğuk dalgalanması biter, tüm armatürlerde akış dengelenir.
2. Cihaz ömrü: Kombi, boyler ve vanalar basınç şoklarından korunur.
3. Enerji verimliliği: İnverterli kontrol ile talebe göre devir; gereksiz tüketim olmaz.
4. Düşük gürültü: Doğru montaj ve tank hacmi ile sessiz çalışma elde edilir.
5. Esneklik: Depo, kuyu veya şebekeden besleme senaryolarına uyum sağlar.

Hangi Durumlarda Hidrofor Gerekli?

Bu bölüm, bir hidrofor yatırımının gerekli olup olmadığını hızlıca anlaman için kontrol listesi sunar:

• Şebeke basıncı yetersizse: Üst katlarda duş zayıf, aynı anda iki musluk açılınca akış düşüyorsa.
• Depodan besleme varsa: Yer altı/çatı deposundan katlara su basılması gerekiyorsa.
• Eşzamanlı kullanım fazlaysa: Apartman, otel, okul, yurt, şadırvan gibi yapılarda çoklu armatür aynı anda çalışıyorsa.
• Proses kararlılığı şartsa: Boyler, yıkama hatları, endüstriyel ekipman sabit basınç istiyorsa.
• Konfor beklentisi yüksekse: Kombi arızalarını ve sıcak‑soğuk şoklarını engellemek için.

Not: Derin kuyu veya uzak depo söz konusuysa dalgıç pompa suyu getirir, bu su basınç ünitesi hattı sabit basınçta tutar.
Bu ikili kullanım çoğu zaman en verimli çözümdür.

Doğru Hidrofor Seçimi: Adım Adım

Hidrofor Hesaplamasında Debi (Q) ve Basma Yüksekliği (H)

Doğru seçim için iki temel parametre gerekir:
Debi (Q) ve Basma Yüksekliği (H). Debi; aynı anda çalışacak armatür sayısı ve
birim armatür debileriyle hesaplanır. H ise statik yükseklik + boru sürtünme kayıpları + uç basınç ihtiyacının
toplamıdır. İşte pratik bir yol haritası:

1. Armatür envanteri: Daire başına duş, lavabo, rezervuar, mutfak, makine girişleri vb.
2. Eşzamanlılık katsayısı: Konutlarda çoğunlukla 0,3–0,5 aralığı uygundur.
3. Birim armatür debisi: Duş 9–12 L/dk; lavabo 4–6 L/dk; rezervuar 6–10 L/dk kabul edilebilir.
4. Toplam debi: Eşzamanlı armatür × birim debi. (L/dk → m³/h: önce 60’a böl, sonra 0,001 ile çarp.)
5. Statik yükseklik: Depo seviyesi ile en üst tüketici arasındaki kot farkı (m).
6. Dinamik kayıplar: Boru çapı/uzunluğu ve dirsek‑vana sayısına göre 8–25 mSS aralığında olabilir.
7. Uç basınç: Duş/armatür ucunda 2–3 bar (20–30 mSS) konfor için idealdir.
8. Güvenlik payı: %10–20 artış ilerideki talep ve kirlenmelere karşı esneklik sağlar.

Sonuçta elde ettiğiniz Q‑H noktasını üretici pompa eğrilerinde kontrol ederek doğru modele inin. Sabit devirli
sistemlerde P_on/P_off ve tank ön gazı kritik; inverterli sistemlerde hedef basınç ve min‑max
devir sınırları konfor/enerji dengesini belirler.

Örnek Uygulama: 2 Kat 2 Daire

Dört daireli küçük bir apartmanda tipik hesap: Eşzamanlı 3–4 armatür, ortalama 8–10 L/dk kabulüyle
yaklaşık 32–40 L/dk (1,9–2,4 m³/h) debi gerekir. Statik yükseklik 12 m, dinamik kayıplar 10–15 mSS,
uç basınç 25 mSS hedeflenirse H ≈ 49 mSS civarı oluşabilir. Tesisata göre bu değer değişir;
yerinde keşif önemlidir. Bu sınıfta pratik bir çözüm için:

➤ Sumak SM5 Hidrofor – 2 Kat 2 Daire

0,5–1,0 HP aralığındaki kompakt setler çoğu senaryoda yeterlidir. Kuru çalışma koruması, uygun tank hacmi,
sessiz çalışma ve enerji verimliliği seçimde öne çıkan kriterlerdir. İnverterli kontrol,
sabah/akşam piklerinde daha kararlı basınç ve daha düşük gürültü sunar.

Hidrofor Çeşitleri ve Karşılaştırma

• Jet (kendinden emişli) hidroforlar: Depodan emiş gereken yerlerde kullanışlıdır; ilk yatırım düşüktür.
  Emiş hattında hava kaçağı performansı ciddi etkiler; montaja özen ister.
• Yatay/dikey santrifüj hidroforlar: Şebeke takviyesinde ve orta‑yüksek debilerde yaygındır.
  Dikey in‑line tasarımlar kompakt, sessiz ve bakım erişimi kolaydır.
• Çok kademeli (multistage) hidroforlar: Yüksek H gerektiğinde idealdir; verimlidir ve
  katlı yapılarda tercih edilir.
• Frekans kontrollü (inverterli) hidroforlar: Talebe göre devir ayarı yaparak sabit
  basınç, düşük gürültü ve enerji tasarrufu sağlar; orta‑büyük yapılarda belirgin avantaj sunar.

Tüm modelleri görmek ve karşılaştırmak için:
hidrofor çeşitleri.

Kurulum ve Montaj İpuçları

Hidrofor Montajında Dikkat Edilecek Noktalar

• Konum ve erişim: Kuru, havalandırılan bir alan; en az 50 cm servis payı bırakın.
• Titreşim–gürültü: Titreşim takozu ve esnek bağlantı kullanın; zemine sağlam sabitleyin.
• Emme hattı: Hava kaçaklarını önleyin; uygun boru çapı seçin; gereksiz dirseklerden kaçının.
• Basınç tankı: Ön gaz basıncını üretici değerlerine göre ayarlayın (genellikle P_on’dan 0,2–0,3 bar düşük).
• Elektrik güvenliği: Topraklama, termik, sigorta, kaçak akım rölesi (RCD) ve yetkili montaj şarttır.
• İlk devreye alma: Sistemi suyla doldurun, havayı atın, kaçak testini yapın; basınç setlerini konfora göre ayarlayın.
• Bakım erişimi: Filtre, çekvalf, manometre ve boşaltma noktalarına erişim kolay olmalı.

Bakım ve Servis Önerileri

Düzenli bakım; enerji tüketimini düşürür, arıza riskini azaltır ve ekipman ömrünü uzatır.
Aşağıdaki periyot çoğu konut ve küçük ticari uygulama için pratik bir başlangıçtır:

• Aylık: Görsel kaçak kontrolü, anormal titreşim/gürültü, manometrede basınç kararlılığı.
• 3–6 ayda bir: Diyaframlı tank ön gaz basıncı, basınç şalteri/inverter parametreleri,
  filtre temizliği, elektrik bağlantı sıkılıkları.
• Yıllık: Pompa performans testi, salmastra/conta durumu, vana‑fittings kontrolü; gerekirse
  bakım seti değişimi.

Profesyonel destek ve yerinde servis için:
Hidrofor teknik servis

Sıkça Sorulan Sorular